ErP-richtlijnen voor ventilatoren en elektromotoren (EU 2019/1781 & 327/2011)
De energieprestaties van ventilatoren en elektromotoren vallen onder Europese regelgeving voor energiegerelateerde producten (ErP). Deze regelgeving verplicht fabrikanten en gebruikers om energiezuinige motoren en ventilatoren toe te passen. In dit artikel lees je wat de huidige eisen zijn en welke uitzonderingen er gelden.
Wat zijn de ErP-richtlijnen?
De ErP (Energy-related Products) richtlijnen zijn onderdeel van het Europese beleid om energie-efficiëntie te verbeteren en de CO₂-uitstoot te verlagen. Voor elektromotoren en ventilatoren zijn twee afzonderlijke verordeningen van toepassing:
EU 2019/1781: Elektromotoren en frequentieregelaars (vanaf 1 juli 2021)
EU 327/2011: Ventilatoren tussen 125 W en 500 kW
Deze wetgeving sluit aan op de bredere klimaatdoelen van de EU:
20% minder energieverbruik
20% minder CO₂-uitstoot
20% meer duurzame energie
ErP-verordening voor elektromotoren (EU 2019/1781)
Sinds 1 juli 2021 is de oude richtlijn EU 640/2009 vervangen door EU 2019/1781. Deze verordening breidt de efficiëntie-eisen aanzienlijk uit:
Wat is er veranderd?
Geldt nu voor motorvermogens van 0,12 t/m 1000 kW
Ook van toepassing op 8-polige motoren
Frequentieregelaars vallen expliciet onder de regels
Nieuwe eisen voor speciale motortypen, waaronder:
Explosieveilige motoren (ATEX)
Remmotoren
Motoren voor verhoogde omgevingstemperaturen
Minimale efficiëntieklassen:
IE2 voor regelbare toepassingen
IE3 voor vaste snelheidstoepassingen
IE4 verplicht voor bepaalde toepassingen vanaf juli 2023
Deze eisen gelden bij motoren die rechtstreeks op het elektriciteitsnet worden aangesloten. Bij gebruik van een frequentieregelaar gelden iets ruimere normen.
ErP-verordening voor ventilatoren (EU 327/2011)
De verordening EU 327/2011 is nog steeds van kracht en geldt voor ventilatoren met een elektrisch opgenomen vermogen tussen 125 W en 500 kW. De richtlijn stelt minimumeisen aan het totale rendement van de ventilator (motor + waaier + eventuele regeling).
Typen ventilatoren onder deze richtlijn:
Axiaalventilatoren
Radiaalventilatoren (voorwaarts of achterwaarts gebogen)
Tangentiële ventilatoren
Diagonaalventilatoren
Elke ventilatorcategorie heeft zijn eigen minimale rendementseis, vastgesteld via een efficiëntieparameter (“N”).
Let op:
De Europese Commissie werkt op dit moment aan een herziening van deze richtlijn, met het doel om:
Strengere rendementseisen op te nemen
Nieuwe technologieën mee te nemen
Betere aansluiting op praktijkdata te realiseren
De nieuwe ventilatorenverordening wordt verwacht in 2025–2026.
Uitzonderingen op de ErP-eisen
Voor bepaalde toepassingen gelden uitzonderingen. Onder andere de volgende ventilatoren vallen buiten de ErP-richtlijn:
Ventilatoren > 500 kW bij maximaal vermogen
Toepassingen voor lucht boven 100 °C
Ventilatoren in corrosieve of agressieve omgevingen (RVS, kunststof, etc.)
ATEX-ventilatoren (explosiegevaarlijke omgevingen)
Rook- en warmteafvoer ventilatoren (F200–F600, volgens EN 12101-3)
Impuls- en inductieventilatoren in parkeergarages
Voor deze producten gelden andere normen en richtlijnen, zoals ATEX 2014/34/EU of EN 12101-3.
Waar moet je op letten in 2025?
De meeste fabrikanten leveren standaard motoren en ventilatoren die voldoen aan de huidige ErP-eisen. Toch is het verstandig om bij elke nieuwe levering of vervangingsvraagstuk te controleren of:
De motor valt onder EU 2019/1781
De ventilator binnen het bereik van EU 327/2011 valt
Er sprake is van een toepassing die buiten de scope valt
Er een frequentieregelaar nodig is (bij toepassing van IE2-motoren)
Ontvang je graag direct advies? Neem contact met ons op!
Wij zijn bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8:00 tot 17:00 uur
Veelgestelde vragen over de ERP richtlijnen
Wat is het verschil tussen IE2, IE3 en IE4 motoren?
Deze klassen geven het energetisch rendement van elektromotoren aan. Hoe hoger de IE-klasse, hoe efficiënter de motor. IE2 is minimaal toegestaan met frequentieregelaar; IE3 of hoger is standaard voor netaansluiting.
Welke richtlijn geldt voor rookgasventilatoren (F300, F400)?
Deze vallen buiten EU 327/2011 en moeten voldoen aan EN 12101-3, gericht op rook- en warmteafvoer bij brand.
Is EU 327/2011 nog actueel?
Ja, maar de Europese Commissie werkt aan een herziening. Een nieuwe richtlijn wordt verwacht in 2025 of 2026.
Gelden de ErP-eisen ook voor vervanging van bestaande installaties?
ErP-eisen gelden voor nieuwe producten op de markt. Bij vervanging is het niet altijd verplicht, maar wel verstandig om over te stappen op een energiezuinige oplossing.
Mag ik nog een IE2-motor toepassen?
Voor driefasenmotoren wanneer het motorvermogen tussen 0,12 kW en inclusief 0,75 kW ligt, of voor éénfasemotoren wanneer het motorvermogen hoger is dan 0,12 kW.